Obgryzione liście fasoli czy grochu to najczęściej skutek żerowania oprzędzika pręgowanego. Ten niepozorny chrząszcz stanowi realne zagrożenie dla upraw. Po pierwsze, jego żer prowadzi do wysychania liści i osłabienia roślin oraz sprawia, że są one podatniejsze na choroby grzybowe. Po drugie, oprzędzik żeruje już w fazie larwalnej, uszkadzając korzenie roślin. Jak walczyć z oprzędzikiem pręgowanym?
Jak wygląda oprzędzik pręgowany?
Smukły pancerz o długości do 5 mm, brunatnoszare ciało pokryte łuseczkami, ciemne i jasne pręgi na skrzydełkach – to trzy cechy rozpoznawcze oprzędzika pręgowanego. Chrząszcze rozmnażają się w bardzo dynamicznym tempie. Samica w ciągu miesiąca jest w stanie złożyć nawet 2 tysiące jaj i to najczęściej w kluczowym dla upraw momencie, czyli w maju oraz czerwcu. Larwy wylęgają się po około 2. tygodniach. Już w pierwszych dniach życia atakują rośliny, uszkadzając materiał siewny. Najbardziej podatne na ataki są młode rośliny.
Niestety, oprzędzika pręgowanego można spotkać praktycznie na terenie całej Polski, pomijając rejony sudeckie i karpackie. Mimo że jest niebezpieczny dla upraw przez cały rok, największą aktywność wykazuje w okresie maj-wrzesień.
Szkodnik ten stanowi ogromne wyzwanie dla rolników. Jeśli na plantacji zauważy się żer zatokowy, czyli ślady ugryzień na brzegach liści, uprawę prawdopodobnie zaatakował dorosły oprzędzik pręgowany.
Jakie uprawy atakuje oprzędzik pręgowany?
Na niebezpieczeństwo ze strony oprzędzika są narażone głównie:
- groch,
- fasola,
- lucerna,
- wyka,
- nostrzyk,
- wilżyna,
- koniczyna.
Oprzędzik jest szkodnikiem głównie roślin bobowatych – dlatego to właśnie m.in. to uprawa grochu jest mocno narażona na jego ataki. Sygnałem alarmowym powinny być ślady na brzegach liści. Należy zwrócić również uwagę na stan nasion – nadgryzione czy pęczniejące, które często oznaczają atak larw oprzędzika. Na inwazję tych chrząszczy są wrażliwe rośliny w każdej fazie wzrostu.
Jakie szkody w uprawach wyrządza oprzędzik pręgowany?
Młode osobniki oprzędzika uszkadzają nasiona, w efekcie czego roślina nie ma możliwości wykiełkować. Dorosłe szkodniki żerują na liściach i innych częściach zielonych rośliny, co skutkuje obniżeniem plonowania i dużymi stratami finansowymi.
Jak pozbyć się oprzędzika pręgowanego?
Jest kilka sposobów na walkę z oprzędzikiem oraz na zapobieganie jego inwazji. Są to:
- wczesny siew,
- zaprawianie nasion,
- nawożenie pól,
- stosowanie chemicznych oprysków,
- unikanie wysiewu nieopodal wieloletnich upraw motylkowatych roślin.
W pierwszej kolejności warto zastosować działania prewencyjne jak wczesny siew i zaprawianie materiału siewnego. W przypadku znacznego żerowania chrząszcza należy zastosować zabieg insektycydowy. Preparaty od sprawdzonych producentów są wskazane, po przekroczeniu progu szkodliwości, kiedy około 10% roślin nosi ślady po ataku oprzędzika. Warto więc przede wszystkim dokładnie przyjrzeć się liściom i w razie niepokojących oznak zastosować środek ochrony roślin.
Jakie opryski są skuteczne w walce z oprzędzikiem pręgowanym?
Producenci oferują szereg preparatów z dedykowanymi substancjami czynnymi, które skutecznie zwalczają problematyczne chrząszcze. Wśród sprawdzonych środków do walki z oprzędzikiem w uprawach strączkowych są:
- alfa-cypermetryna,
- acetamipryd,
- beta-cyflutryna.
W przypadku upraw grochu rolnicy często sięgają zwłaszcza po beta-cyflutrynę i alfa-cypermetrynę. Należy pamiętać, aby każdy preparat stosować zgodnie z zaleceniami producenta, dzięki czemu zabieg będzie skuteczny i bezpieczny.
Bibliografia:
- AlphaStents, Biuletyn techniczny: oprzędzik pręgowany [dostęp 12.02.2024].
- https://www.cdr.gov.pl/images/Radom/IOR/pliki/IO-grochu.pdf [dostęp 12.02.2024].
- INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN, PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY, Metodyka integrowanej ochrony bobiku dla producentów, praca zbiorcza 2011-2015.
- Pomorski ośrodek doradztwa rolniczego w Lubaniu, Integralna ochrona grochu, Stare Pole 2017.
