Bronowanie to jeden z zabiegów agrotechnicznych wykonywanych w celu spulchniania gleby. Do jego realizacji służy brona, czyli dedykowana maszyna rolnicza. Z tego artykułu dowiesz się, na czym polega zabieg bronowania i w jakim celu się go stosuje.
Czym jest bronowanie?
Wśród podstawowych zabiegów agrotechnicznych wymienia się bronowanie gleby. Celem tego zabiegu jest skruszenie stwardniałej skorupy glebowej oraz spulchnienie ziemi, przygotowując ją do dalszych zabiegów. Dzięki temu rośliny m.in. szybciej krzewią się, a proces ich wzrostu przebiega prawidłowo. Ponadto, bronowanie pozwala na:
- wyrównanie powierzchni pola uprawnego;
- przerwanie parowania wody;
- niszczenie chwastów na stanowisku;
- usuwanie pozostałości roślinnych po wcześniejszej uprawie;
- nakrycie wysianych nasion.
We współczesnych czasach prace te wykonuje się przede wszystkim z wykorzystaniem ciągników rolniczych. Zdecydowanie rzadziej obserwuje się bronowanie koniem, które było podstawą przed wejściem do powszechnego użycia traktorów.
Podstawowy podział bron
Rodzaj brony dobierany jest bezpośrednio do celu, jaki chce się osiągnąć poprzez wykonanie tego zabiegu agrotechnicznego. Ważny jest głównie ciężar brony, który wpływa bezpośrednio na głębokość spulchnionej gleby. Standardowo w gospodarstwach rolnych wykorzystuje się:
- brony ciężkie o masie do 120 kilogramów;
- brony średnio ciężkie o masie do 80 kilogramów;
- brony lekkie o macie w przedziale 30-50 kilogramów.
Najlżejsze maszyny charakteryzują się pracą na głębokości 2-5 centymetrów. Sprawdzają się one przede wszystkim przy zwalczaniu chwastów lub wtedy, gdy wykonuje się bronowanie po orce. Z kolei przy pracy na większej głębokości niezbędne jest wykorzystanie bron ciężkich, które wchodzą w glebę na głębokość 6-10 centymetrów.
Różne sposoby bronowania pola
W rolnictwie stosuje się różne sposoby bronowania. Zdecydowanie najczęściej przeprowadza się zabieg „w dwa ślady”. Polega on na tym, że ciągnik dwukrotnie prowadzi bronę po tym samym stanowisku, na krzyż. W przypadku gleb lekkich i utrzymanych w dobrej kulturze zazwyczaj można ograniczyć się tylko do jednokrotnego przejazdu.
Ważne, aby zakres zabiegu agrotechnicznego był dopasowany do charakterystyki pola oraz celu, który chce się osiągnąć. Warto pamiętać również o tym, że na stanowiskach przed wysiewem nasion prace przeprowadza się skośnie do kierunku orki. Przy obsianym polu bronowanie odbywa się ukośnie do rzędów, a nie wzdłuż.
Dobór głębokości i prędkości pracy brony
W celu uzyskania zamierzonego celu bronowania rolnik dobiera nie tylko masę brony, ale również prędkość wykonywania zabiegu. Pod uwagę bierze się m.in. wilgotność gleby oraz jej stan. Przy dużym zbryleniu gleby rekomenduje się stosowanie wyższej prędkości, dzięki czemu zwiększa się efektywność pracy. Niższe tempo będzie wystarczające po orce oraz w procesie wyrównywania i spulchniania gleby przed planowanym siewem.
Kiedy wykonuje się bronowanie?
Bronowanie wykonuje się na różnym etapie prowadzonej produkcji rolniczej. Na wiosnę robi się je po to, aby ograniczyć parowanie wody zawartej w glebie oraz przygotować ziemię pod siew nasion. Gwarantuje to lepszą wydajność uprawy. Następnie można przeprowadzić bronowanie po siewie, którego celem jest lepsze pokrycie nasion. Po żniwach zabieg ten wykonuje się po to, aby wyeliminować z pola chwasty oraz pozostałości roślinne po hodowli, a także wyrównać teren.
Przy uprawie zbóż jarych bronowanie wykonuje się nawet kilka razy, zaczynając od fazy 3-4 liści, a kończąc na fazie krzewienia rośliny. W ten sposób minimalizuje się ryzyko strat w plonowaniu plonów, a także ogranicza ewentualne straty z tym związane. Bronowanie pszenicy ozimej wiosną (oraz innych zbóż ozimych) przeprowadza się dwukrotnie. Pierwszy zabieg powinien nastąpić po nawożeniu azotowym, a drugi w odstępie nie większym niż 10-14 dni. Bronowanie żyta ozimego rekomendowane jest w sytuacji, gdy zaobserwuje się pleśń śniegową.
Wszelkie zabiegi agrotechniczne na polu powinny być wykonywane z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa. Warto stosować się do porad specjalistów w uprawie danej odmiany rośliny. Odpowiednio przeprowadzone bronowanie przekłada się na poprawę jakości i wielkości plonów oraz pomaga w utrzymaniu odpowiedniej kultury gleby. Dzięki temu stanowisko jest dobrze przygotowane na kolejny wysiew.
Bibliografia:
- Cierpiała R., Wesołowski M., Wpływ terminu bronowania na plonowanie pszenicy jarej, Fragmenta Agronomica 2009, 26(3), s. 25-33.
- Wasilewski R., Wiosenne bronowanie zbóż, Rolnicze ABC 1992, 3, s. 5.
- Korona A., Zalety bronowania, Farmer 2004, 18, s. 14-15.
