W ostatnich latach wielu rolników decyduje się na wysiew rzepaku w postaci poplonu po uprawie zbóż Może to przynieść wymierne korzyści, z którymi warto się zapoznać. Kiedy i po co stosować rzepak jako międzyplon lub nawóz zielony? W tym artykule zebrano najważniejsze informacje.
Rzepak jako roślina na poplon
Przy uprawie na poplon stosuje się rzepak ozimy i jary w różnych odmianach. Przed doborem materiału siewnego należy dokładnie zapoznać się z jego indywidualną specyfiką. Rzepak należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae) i daje wiele korzyści pod względem lepszego nawożenia gleby czy też ograniczenia ryzyka rozwoju szkodliwych patogenów. Wpływa to korzystnie na efektywność prowadzonej uprawy zbóż, a także na poprawę jakości plonu, co zwiększa opłacalność produkcji rolnej.
Dlaczego rzepak na poplon to dobry wybór?
Zarówno jary, jak i rzepak ozimy na poplon sprawdzają się bardzo dobrze. Stosowanie tego gatunku przekłada się na wymierne korzyści dla prowadzonych upraw. Do najważniejszych z nich należą:
- poprawa struktury gleby i jej napowietrzenia poprzez głęboką penetrację z systemem korzeniowym rośliny dochodzącym nawet do dwóch metrów. Dzięki temu gleba jest bardziej przewiewna, co sprzyja rozwojowi roślin z docelowej uprawy.
- zmniejszenie ryzyka rozwoju patogenów i drobnoustrojów glebowych, a także występowania szkodników (np. nicieni). Działanie fitosanitarne rzepaku zmniejsza częstotliwość występowania chorób w uprawianym zbożu.
- podniesienie poziomu zawartości materii organicznej w glebie poprzez rozkład biomasy rzepaku bogatej w składniki odżywcze i węgiel. W efekcie obserwuje się poprawę żyzności podłoża oraz zdolności magazynowania przez nie wody.
- minimalizowanie erozji wietrznej i wodnej poprzez przykrycie gleby roślinami rzepaku. W tym obszarze duże znaczenie ma szybki wzrost rzepaku, co stabilizuje glebę nawet w przypadku trudnych warunków atmosferycznych, w tym silnych wiatrów i intensywnych opadów.
- wyższa zawartość związków azotu w podłożu, ponieważ biomasa rzepaku jest w nie bogata. Dzięki temu poplon ten może być wykorzystywany w harmonogramie nawożenia uprawy pod planowany wysiew zboża.
Kiedy siać rzepak na poplon?
Termin siewu rzepaku zależy od kilku czynników, w tym planów rolnika dotyczących kolejnych upraw. Tym samym nie ma jednoznacznej odpowiedzi na, to kiedy siać rzepak na poplon. Jeżeli dochodzi do szybkiego zbioru zboża, to niezwłocznie należy zasiać poplon, aby wydłużyć okres wegetacji.
W przypadku wysiewu zbóż jarych, poplon można wykonać latem. Rzepak wzrasta szybko, co pozwoli na optymalne wykorzystanie dostępnego okresu wegetacji. Jeszcze inna szkoła wskazuje na stosowanie poplonu wczesną wiosną, co dobrze sprawdza się w przypadku zbóż ozimych o wymaganiach związanych z tzw. fazą jarowizacji. W międzyplonie zimowym roślinę tą można stosować w siewie czystym oraz w mieszankach, przy czym zaleca się wybór rzepaku ozimego.
Każdy rolnik powinien indywidualnie podejść do tego zagadnienia i wybrać optymalny termin wysiewu rzepaku na poplon zależny od panujących warunków atmosferycznych, w tym temperatur, a także planów dotyczących kolejnych upraw.
Ile rzepaku na poplon wysiać?
Wpływ na to, ile rzepaku na poplon wysiać, ma typ siewu. Inaczej postępuje się w czystym, a inaczej w przypadku mieszanek poplonowych.
Przy tym pierwszym rekomenduje się 8-12 kg materiału siewnego na każdy ha pola. Jeżeli gleba jest w dobrej kondycji i jest intensywnie nawilżona, to wystarczające może być 6-10 kg/ha, jednak mimo wszystko warto trzymać się tej górnej granicy. Dotyczy to zwłaszcza poplonu na zielonkę. Przy okrywie gleby lub siewie na nawóz zielony materiału siewnego może być nieco mniej. Przy mieszankach poplonowych rzepak jest dodatkiem np. do: facelii, gorczycy czy roślin bobowatych i wówczas stosuje się go około 3-5 kg na ha.
Materiał siewny w ofercie Scandagra
W ofercie Scandagra przygotowano szeroki wybór nasion różnych odmian rzepaku ozimego i jarego. Pozwala to na dobór gatunku i jego specyfiki bezpośrednio do swoich potrzeb oraz planowanej kolejnej uprawy zboża. Wśród rekomendowanych nasion rzepaku ozimego znajdują się m.in.:
- Wesley,
- Adeline F1,
- Bogota F1,
- Dynamic F1,
- Areti F1,
- Acapulco F1.
Bibliografia:
- Baluch A., Benedycki S., Benedyzka Z., Wartość poplonowa mieszanek motylkowato-trawiastych, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E. Agricultura, 1/2004, tom 59, s. 449-455.
- Kapusta F., Rzepak w rolnictwie i gospodarstwie Polski, Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, 1/2022, tom 107, s. 65-83.
- Wojnowska T., Panak H., Sienkiewicz S., Plonowanie roślin w zależności od poziomu nawożenia azotem w płodozmianie, Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Agricultura, 1995, tom 61, s. 147-155