Nawadnianie pola jest ważne nie tylko w dużych gospodarstwach. Każdy, kto chce uzyskać lepsze plony, niezależnie od warunków pogodowych, powinien pomyśleć o systemach nawadniania. Warto zainwestować w nowoczesne urządzenia, które zapewnią roślinom zdrowe warunki wzrostu.
Skąd brać wodę do nawadniania? Źródła na start
Najczęściej wykorzystywane źródła to:
- rzeki, stawy i jeziora – jeśli rolnik ma dostęp i prawo poboru,
- studnie głębinowe – dają kontrolę, ale wymagają inwestycji,
- zbiorniki retencyjne – do zbierania deszczówki i nadmiaru wody po zimie.
Własne źródło to oszczędność, ale ważna jest jakość. Nie każda woda nadaje się od razu do stosowania w systemie (np. woda silnie zanieczyszczona, o wysokim zasoleniu lub zanieczyszczona chemicznie może uszkadzać instalację i szkodzić uprawom).
Systemy nawadniające pola. Jakie warto rozważyć?
Wybór systemu zależy od wielu czynników: rodzaju gleby, upraw, klimatu i oczywiście powierzchni. Poniżej przedstawiono najpopularniejsze metody.
Deszczownie
Sprawdzają się świetnie na rozległych polach. Dają równomierne nawodnienie, ale mają jedną wadę – w gorące dni sporo wody ubywa przez parowanie. Potrzebują też odpowiedniego ciśnienia.
Nawadnianie kroplowe na polu
System kroplowy dostarcza wodę dokładnie tam, gdzie trzeba – przy korzeniach. Jest oszczędny, ekologiczny i coraz częściej automatyzowany. Wadą bywa koszt instalacji – ale szybko się zwraca.
Rowki, podkoronowe i podziemne
Coraz popularniejsze staje się także nawadnianie podziemne, które chociaż droższe, pozwala oszczędzać wodę i zwiększa efektywność podlewania.
Zraszacze
Nawadnianie pola zraszaczami równomiernie rozprowadza wodę nad uprawami, podobnie jak w czasie deszczu. Ten system wymaga odpowiedniego ciśnienia.
Rury i montaż. Jak głęboko kopać?
Głębokość ułożenia rur zależy od warunków lokalnych. Standard to:
- 20–30 cm w cieplejszych rejonach,
- 30–50 cm tam, gdzie mróz występuje częściej.
Jaka pompa do nawadniania pola?
Dobrze dobrane urządzenie musi odpowiadać wielkości pola, systemowi nawadniania i źródłu wody. Zbyt słabe nie zapewni odpowiedniego ciśnienia, natomiast zbyt mocne może generować niepotrzebne koszty eksploatacyjne.
Wyróżnia się kilka rodzajów pomp:
- elektryczne – ciche, tanie w eksploatacji, wymagają prądu,
- spalinowe – mobilne, niezależne, sprawdzą się w terenie bez dostępu do sieci,
- traktorowe (WOM) – prawdziwa maszyna robocza. Jeśli traktor i tak działa na polu – warto go wykorzystać jako napęd do pompy.
Warto sprawdzić, czy wybrane urządzenie ma regulację przepływu i zabezpieczenia.
Bardzo ważne są też filtry. Woda z natury lub studni często zawiera piasek, muł, glony. Bez filtracji można zatkać kroplowniki lub zniszczyć zraszacze. Filtr to podstawowa ochrona systemu nawadniania, dlatego nie warto z niego rezygnować.
Czy warto zautomatyzować podlewanie?
Nowoczesne systemy nawadniające często są sterowane za pomocą zegarów, czujników wilgotności gleby oraz danych meteorologicznych. Dzięki nim można:
- optymalizować zużycie wody,
- eliminować ryzyko przelania roślin,
- nawadniać tylko wtedy, gdy jest to naprawdę potrzebne.
Ile kosztuje nawadnianie pola?
Warto wiedzieć, że cena systemu nawadniania zależy od wielu czynników, takich jak:
- rodzaj zastosowanego systemu nawadniania,
- powierzchnia pola,
- koszty montażu,
- dostępność i źródło wody.
Koszty mogą się wahać od kilku do kilkudziesięciu złotych za metr kwadratowy. Jednak własna studnia, wydajne pompy oraz dobrze zaprojektowana automatyka zapewnia zdecydowanie lepsze i stabilniejsze plony.
Efektywność nawadniania. Wiedza i technologia w praktyce
Skuteczne nawadnianie pola kukurydzy, zbóż i innych upraw wymaga odpowiedniego sprzętu, świadomości i stałej obserwacji. Ważne jest więc:
- monitorowanie zapotrzebowania wodnego roślin, które różni się w zależności od fazy wzrostu, rodzaju gleby i warunków pogodowych,
- dobór odpowiedniej metody nawadniania dostosowanej do konkretnej uprawy i strefy pola,
- korzystanie z nowoczesnych narzędzi typu czujniki wilgotności i automatyczne sterowniki, które umożliwiają precyzyjne zarządzanie podlewaniem i minimalizują straty wody.
Każdy rolnik, który zastanawia się, jak nawadniać pola, powinien pamiętać o dostępnych opcjach. Nowoczesne systemy nawadniania usprawniają podlewanie roślin, co przekłada się na oszczędność wody i wyższe plony. Zwłaszcza pompy traktorowe oraz rozwiązania podziemne zwiększają efektywność nawadniania.
Dofinansowanie do nawadniania pól
Dostępne są również programy dofinansowania, które pomagają obniżyć koszty inwestycji w systemy nawadniania. Warto jednak pamiętać, że nabory pojawiają się cyklicznie i na określonych zasadach. Dlatego najlepiej regularnie śledzić informacje publikowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) oraz inne instytucje odpowiedzialne za realizację unijnych i krajowych programów wsparcia.
Bibliografia:
- https://www.gov.pl/web/arimr/dofinansowanie-w-obszarze-nawadniania-i-zielonej-energii–wnioski-od-31-stycznia [dostęp: 01.07.2025]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Deszczowanie [dostęp: 01.07.2025]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Nawadnianie_kropelkowe [dostęp: 01.07.2025]
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Mikronawadnianie [dostęp: 01.07.2025]
- https://www.farmer.pl/technika-rolnicza/maszyny-rolnicze/rosnie-zapotrzebowanie-na-precyzyjne-nawadnianie,158092.html [dostęp: 01.07.2025]