Prowadzenie ewidencji zabiegów ochrony roślin to zadanie każdego rolnika stosującego środki chemiczne. Dokument ten wspiera nie tylko spełnienie wymogów prawnych, ale także pozwala kontrolować przebieg upraw i planować kolejne sezony. Jak poprawnie go wypełnić?
Jak wypełnić ewidencję ochrony zabiegów roślin?
Forma ewidencji nie jest odgórnie narzucona. Nie obowiązuje jeden konkretny wzór. Zawartość dokumentu musi być jednak zgodna z przepisami i precyzyjna. W 2025 roku rolnik może prowadzić zapisy w dowolnej formie: na kartce, w zeszycie, w arkuszu Excel lub w aplikacjach mobilnych.
Najważniejsze, aby w razie kontroli możliwe było szybkie i jednoznaczne ustalenie, jakie działania zostały wykonane. W miarę upływu czasu, gdy liczba zabiegów wzrasta, trudno zapamiętać szczegóły bez dobrze prowadzonej dokumentacji.
Co powinna zawierać ewidencja zabiegów ochrony roślin?
W ewidencji muszą znaleźć się między innymi:
- nazwa lub numer pola – żeby można dokładnie zlokalizować miejsce zabiegu,
- data i godzina wykonania zabiegu – nie wystarczy tylko dzień, najlepiej wpisać też porę. Poranny zabieg chemiczny, to co innego niż wieczorny,
- gatunek uprawy – należy podać konkretną roślinę, na przykład „pszenica jara” zamiast ogólnego „zboże”,
- powierzchnia, na którym przeprowadzono zabieg chemiczny – wyrażona w hektarach,
- nazwa handlowa środka ochrony roślin – pełna nazwę z etykiety, nie tylko nazwa substancji czynnej,
- dawka – podana precyzyjnie: litry lub kilogramy na hektar, albo stężenie procentowe – w zależności od preparatu,
- przyczyna wykonania zabiegu – na przykład choroba (mączniak), szkodnik (skrzypionka) albo chwast (miotła),
- dodatkowe uwagi – warunki pogodowe, faza rozwoju rośliny, nazwisko osoby wykonującej zabieg.
Konkretny przykład wypełnienie ewidencji zabiegów ochrony roślin
Poniżej przedstawiono uproszczony przykład tabeli obrazującej sposób prowadzenia ewidencji. Można ją stworzyć w Excelu, zapisać na papierze lub wprowadzić do systemu elektronicznego, istotna jest kompletność danych.
Przykład obejmuje zabiegi wykonane w sezonie 2025, z uwzględnieniem warunków pogodowych, użytych środków i celu zastosowania.
| Lp. | Data i godzina | Uprawa | Pole | Powierzchnia (ha) | Środek ochrony roślin | Dawka | Powód zabiegu | Uwagi |
| 1 | 03.04.2025, 7:00 | rzepak ozimy | 12/5 | 8,0 | Tutaj konkretny preparat | 0,8 l/ha | sucha zgnilizna kapustnych | temp. 12°C, rosa poranna |
| 2 | 22.05.2025, 6:30 | pszenica jara | 5/3 | 6,5 | Tutaj konkretny preparat | 1,0 l/ha | miotła zbożowa | temp. 17°C, pochmurno |
| 3 | 14.06.2025, 8:45 | jęczmień ozimy | 7/2 | 9,2 | Tutaj konkretny preparat | 1,25 l/ha | rdza jęczmienia | bezwietrznie, 20°C, faza liścia flagowego |
Ile lat trzeba przechowywać ewidencję zabiegów ochrony roślin?
Zgodnie z przepisami, dokumentację należy przechowywać przez co najmniej 3 lata. Nie oznacza to jednak, że po tym czasie można ją wyrzucić. Wielu rolników archiwizuje dane znacznie dłużej. Ułatwia to analizę zmian w uprawach i podejmowanie lepszych decyzji w kolejnych sezonach.
Dobrze przechowywane dane pozwalają również ocenić skuteczność zastosowanych środków. W przypadku dopłat lub programów rolno-środowiskowych dokumentacja może być wymagana przez dłuższy okres.
E-rejestr od 2026, a może od 2028?
Komisja Europejska planuje wprowadzenie obowiązkowej elektronicznej wersji ewidencji od 1 stycznia 2026 roku. Dokumenty mają być prowadzone w systemie komputerowym lub aplikacji mobilnej. Choć niektóre państwa członkowskie postulują przesunięcie terminu na 2028 rok, Komisja nie zadeklarowała jeszcze decyzji w tej sprawie.
Cyfrowa ewidencja zabiegów ochrony roślin wynika z unijnego rozporządzenia wdrażającego strategię „Od pola do stołu”. Celem jest zmniejszenie stosowania chemii w rolnictwie i ujednolicenie kontroli danych w całej Unii Europejskiej. Rejestr ma być jednolity i dostępny we wszystkich krajach członkowskich.
Wymogi i zasady prowadzenia elektronicznej ewidencji
W elektronicznym rejestrze trzeba będzie podać między innymi:
- nazwę środka i jego numer zezwolenia,
- datę zabiegu,
- dawkę na hektar,
- nazwę uprawy,
- obszar,
- oraz to, czy zabieg dotyczył pola, czy na przykład magazynu.
Jeśli dane zostaną najpierw zapisane na papierze, użytkownik będzie miał 30 dni na ich przeniesienie do systemu. W przyszłości termin ten może ulec zmianie, pod warunkiem że cała dokumentacja trafi do systemu do końca stycznia kolejnego roku.
Trwają prace nad krajowym systemem teleinformatycznym, który będzie służył do prowadzenia ewidencji. Ma być on ogólnodostępny, a rolnicy otrzymają wsparcie w postaci szkoleń i instrukcji. W dłuższej perspektywie rozwiązanie elektroniczne może okazać się wygodniejsze, warto więc na bieżąco śledzić informacje w tym zakresie.
Bibliografia:
- https://archiwum.piorin.gov.pl/wp-rejestry/ [dostęp: 16.05.2025].
- https://www.gov.pl/web/rolnictwo/wyszukiwarka-srodkow-ochrony-roslin [dostęp: 16.05.2025].
- https://www.gov.pl/web/rolnictwo/rejestr-rodkow-ochrony-roslin [dostęp: 16.05.2025].
- https://www.agrofakt.pl/elektroniczna-ewidencja-ochrony-roslin-obowiazkowa-od-2026-r/ [dostęp: 16.05.2025].