Obecnie emeryturę z KRUS pobiera ponad 760 tysięcy osób. Niektóre świadczenia w tej grupie przekraczają nawet 4 200 zł brutto miesięcznie. Większość rolników otrzymuje jednak znacznie niższe kwoty – często poniżej 2 000 zł. Dlaczego tak się dzieje? Kto w ogóle może liczyć na emeryturę z KRUS i jakie warunki trzeba spełnić?
Kto wprowadził emerytury rolnicze?
Zrobił to Edward Gierek w latach 70., a od 1991 roku ich wypłatą zajmuje się KRUS, który przejął to zadanie od ZUS. Co ciekawe, emerytury rolnicze w PRL przyznawano głównie za przekazanie gospodarstwa następcy. Początkowo bez składek, a ich wysokość zależała od wielkości ziemi i stopniowo rosła wraz z waloryzacją.
Kto może dostać emeryturę rolniczą?
Emerytura rolnicza to zatem świadczenie wypłacane przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. System KRUS działa równolegle do powszechnego systemu emerytalnego (ZUS), ale jest przeznaczony dla rolników, ich małżonków i domowników. Aby otrzymać emeryturę z KRUS, trzeba spełnić dwa podstawowe warunki:
- wiek dla emerytury rolniczej: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn,
- trzeba być objętym ubezpieczeniem społecznym rolników przez co najmniej 25 lat.
Ten 25-letni okres to okres podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS. Liczy się tylko czas, w którym składki były opłacane w ramach systemu rolniczego. Praca poza rolnictwem nie wlicza się do tego okresu.
Ile wynosi najniższa emerytura rolnicza?
Od 1 marca 2025 roku jest to 1878,91 zł brutto, czyli około 1700 zł netto.
Wiele osób zastanawia się też, czy technikum rolnicze wlicza się do emerytury KRUS? W praktyce nie wlicza się do składek, ale może być doliczone jako czas nauki przy wyliczaniu emerytury.
Co jeszcze jest istotne? Od 15 czerwca 2022 roku rolnik może otrzymywać emeryturę rolniczą bez przekazywania gospodarstwa i jednocześnie dalej je prowadzić.
A co z wcześniejszą emeryturą na rolników?
Istnieje też możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę, ale pod pewnymi warunkami. Przysługuje kobietom po 55. roku życia, a mężczyznom po 60., którzy mają co najmniej 30 lat ubezpieczenia i zaprzestali prowadzenia działalności rolniczej. Ważnym warunkiem jest również opłacanie składek przez minimum 25 lat oraz brak jednoczesnego ubezpieczenia w innych systemach.
Z czego składa się emerytura rolnicza?
Emerytura z KRUS ma dwie części.
- Składkowa – jej wysokość zależy od liczby lat ubezpieczenia. Za każdy rok opłacania składek w KRUS przysługuje 1% tzw. emerytury podstawowej.
- Uzupełniająca – to część stała, która wynosi około 95% emerytury podstawowej.
Czyli im dłużej ktoś był ubezpieczony, tym wyższy będzie składnik składkowy.
Ile wynosi emerytura rolnicza w 2025 roku?
Od 1 marca 2025 r., po przeprowadzonej waloryzacji, wzrosły kwoty świadczeń emerytalnych wypłacanych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Poniżej przedstawiono orientacyjne wysokości świadczeń:
- najniższa emerytura rolnicza: 1 878,91 zł brutto,
- średnia emerytura rolnicza: około 2 152 zł brutto,
- najwyższa emerytura z KRUS: 4 295,66 zł brutto.
Jak wielu emerytów rolniczych dostaje niskie świadczenia?
Dane statystyczne z KRUS są jednoznaczne:
- tylko 23 930 osób otrzymuje więcej niż przeciętna emerytura (2 152 zł),
- niemal 600 000 emerytów pobiera świadczenia poniżej 2 000 zł miesięcznie,
- około 37 000 osób otrzymuje dokładnie najniższą możliwą kwotę.
Czy można mieć emeryturę z KRUS i ZUS?
Tak, istnieje taka możliwość. Osoby, które w trakcie swojego życia pracowały zarówno w rolnictwie, jak i poza nim (na przykład przez jakiś czas były zatrudnione na etacie i odprowadzały składki do ZUS-u), mogą uzyskać dwa świadczenia – jedno z KRUS i drugie z ZUS. Wypłata obu emerytur odbywa się na zasadzie zbiegu świadczeń. Wysokość zależy od długości okresów składkowych w obu systemach.
Oba świadczenia naliczane są osobno i nie sumują się automatycznie – każda instytucja rozpatruje wniosek niezależnie.
Co jeszcze warto wiedzieć o emeryturze rolniczej?
Świadczenie z KRUS wypłacane 10, 15, 20 i 25 dzień każdego miesiąca, najczęściej przelewem na konto bankowe, ale istnieje też możliwość wypłaty przekazem pocztowym. Osoba przechodząca na emeryturę musi złożyć wniosek do KRUS, a dołączenie odpowiednich dokumentów (w tym potwierdzających okresy składkowe) przyspiesza procedurę.
Co ciekawe, emeryci mogą liczyć na świadczenia dodatkowe, takie jak 13. i 14. emerytura, jeśli spełniają kryteria dochodowe. Z zasady te świadczenia są wypłacane automatycznie. Nie trzeba składać dodatkowych wniosków.
Bibliografia:
- https://www.gov.pl/web/krus/emerytura-rolnicza2 [dostęp: 01.07.2025]
- https://www.gov.pl/web/krus/od-marca-wyzsze-emerytury-i-renty-rolnicze [dostęp: 01.07.2025]
- https://www.rp.pl/praca-emerytury-i-renty/art42121131-jakie-emerytury-otrzymuja-rolnicy-krus-podal-najwyzsza-i-najnizsza-kwote [dostęp: 01.07.2025]
- https://www.krus.pl/emerytury-renty/emerytura-rolnicza-2024/ [dostęp: 01.07.2025]