W celu poprawy warunków glebowych oraz optymalizacji efektów prowadzonej produkcji rolniczej stosuje się różne zabiegi. Wśród nich wyróżniamy głęboszowanie, którego celem jest spulchnienie i napowietrzenie podłoża. Na czym polega zabieg agrotechniczny głęboszowania oraz jakie efekty daje?
Czym jest głęboszowanie?
Głęboszowanie pola to zabieg, którego zadaniem jest naruszenie głębszych warstw gleby. Standardowo wykonuje się go na głębokości w granicach 30-80 cm i zależy to od specyfiki danego stanowiska. Podstawowym zadaniem głęboszowania pod kukurydzę lub inny gatunek uprawny jest rozluźnienie warstwy podornej. Ta, wraz z każdym kolejnym zabiegiem, poddawana jest oddziaływaniu sił i ugniatana, co utrudnia przepływ wody. Sprzyja to powstawaniu zastoisk wodnych i negatywnie wpływa na warunki rozwoju roślin, redukując osiągane plony i zwiększając ryzyko występowania jednostek chorobowych i innych problemów w uprawie.
Jak wykonuje się głęboszowanie?
Co do zasady zabieg ten cieszy się większą popularnością w przypadku gleb ciężkich o utrudnionym przepływie zasobów wodnych. Pracę wykonuje się z wykorzystaniem głębosza. Należy jednak zachować ostrożność, ponieważ w trakcie przejazdu maszyną przez pole nie wolno uszkodzić drenów i sączków. Zaburzenie tego systemu odprowadzania wody może przynieść opłakane skutki dla uprawy i jej efektywności.
Głęboszowanie może obejmować zarówno całe pole, jak i jego fragmenty. Kluczem jest jednak wykonanie zabiegu w miejscach najbardziej ubitej ziemi, czyli na ścieżkach o poprzeczniakach. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby głęboszować także obszar uprawy roślin, jednak zależy to przede wszystkim od dostępności czasowej rolnika oraz kosztów wykonania zabiegu. Decyzja powinna być podejmowana indywidualnie w odniesieniu do danego pola.
Co daje głęboszowanie gleby?
Oczywiście z punktu widzenia każdego rolnika ważne jest to, co daje głęboszowanie gleby w kontekście prowadzonej uprawy. Dzięki temu zabiegowi można wyraźnie poprawić warunki powietrzno-wodne stanowiska. Do tego zwiększa się podsiąkanie gleby, a także umożliwia się kompleksowy drenaż wierzchniej warstwy ziemi. To wszystko sprawia, że system korzeniowy uprawianych roślin ma jeszcze lepsze warunki do rozwoju, co sprzyja jego wzmocnieniu i redukuje podatność roślin na oddziaływanie szkodliwych drobnoustrojów, szkodników czy też niekorzystnych warunków pogodowych. W trakcie przejazdu głębosz wchodzi w głębokie warstwy gleby i ją spulchnia, jednak w przeciwieństwie do pługa nie dochodzi do odwracania gleby. To zabieg, który może stanowić dobre uzupełnienie m.in. dla bronowania.
Profilaktyka i pozbywanie się podeszwy płużnej
Zabieg głęboszowania wykonuje się zarówno w ramach profilaktyki, jak i pozbywania się z pola podeszwy płużnej. Tym mianem określa się obszar zagęszczonej gleby, która ma słabą przepuszczalność wody oraz utrudnia roślinom pobieranie z podłoża składników odżywczych. Regularne prowadzenie głęboszowania korzystnie wpływa na profilaktykę, redukując ryzyko występowania tego zjawiska. Ponadto zabieg ten umożliwia likwidację podeszwy płużnej, gdy ta występuje już na polu. W tym celu wybiera się głębokość pracy, która sięga w strukturę gleby dalej, niż wspomniana warstwa zbitej ziemi.
Kiedy głęboszować pola?
Przyjmuje się, że głęboszowanie pod rzepak lub inny gatunek uprawny powinno być przeprowadzane minimum raz na 4-5 lat. Najlepszy termin to czas po żniwach, w tym m.in. po zbiorze kukurydzy, a jeszcze przed siewem kolejnego gatunku (np. pszenicy ozimej). Dobrym wyborem jest też sucha i mroźna zima. W zależności od panujących warunków pogodowych może przeprowadzać głęboszowanie wiosną. Wówczas warto wybrać termin, w którym gleba nie jest ani przesadnie wyschnięta, aby nadmiernie zawilgocona. Ułatwi to przeprowadzenie zabiegu oraz poprawi jego efekty.
Dostosowanie głębosza do specyfiki gleby na stanowisku
Do przeprowadzenia tego zabiegu niezbędne jest skorzystanie z głębosza. Można zakupić go na własny użytek lub skorzystać z usług podmiotów i rolników oferujących wykonywanie wybranych zabiegów agrotechnicznych. Jest to jednak relatywnie wysoki koszt na ha, dlatego warto dokładnie to skalkulować. Przyjmuje się, że skorzystanie z usług zewnętrznych to kwota na poziomie 350-450 zł na ha.
Przy wyborze wałów roboczych należy uwzględnić parametry gleby oraz zakres pracy. Najczęściej w głęboszach stosuje się takie wały jak:
- strunowe;
- strunowe ząbkowane;
- daszkowe;
- rurowe;
- wały Packera;
- wały typu U;
- wały typu T.
Poprawa jakości gleby to lepsze plony
Każdy zabieg agrotechniczny powinien być dobierany bezpośrednio do danego stanowiska i jego potrzeb. Dotyczy to nie tylko głęboszowania. Odpowiednie zaplanowanie prac i postępowanie zgodnie z przyjętym harmonogramem to klucz do tego, aby zadbać o dobre warunki wzrostu roślin i zapewnić sobie poprawę jakości i ilości plonów. Szukając wysokiej jakości nasion zbóż i kukurydzy, warto sprawdzić ofertę przygotowaną przez ekspertów z firmy Scandagra.
Bibliografia:
- Borek Ł., Wpływ podwójnego głęboszowania na właściwości fizyczne gleb płowych, Acta Sci. Pol. Formatio Circumiectus 2015/16 (03), s. 21-34.
- Sienkiewicz P., Wpływ głęboszowania i nawożenia na wzrost jabłoni i grusz posadzonych po zlikwidowanym sadzie jabłoniowym, Katedra Sadownictwa, Akademia Rolnicza, 2006/08(04), s. 949-961.
- Talarczyk W., Łowiński Ł., Konstrukcja i zastosowanie głęboszy, Technika Rolnicza Ogrodnicza Leśna, 2018/5, s. 19-23.