Nie każdy rolnik w Polsce automatycznie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu w KRUS. Na przykład ze względu na zbyt małą powierzchnię gospodarstwa. W takich przypadkach można jednak skorzystać z ubezpieczenia dobrowolnego w KRUS, składanego na wniosek. To rozwiązanie ma wiele zalet – w tym umożliwia uzyskanie emerytury rolniczej. Jak wygląda wnioskowanie i ile wynosi składka?
Kto może skorzystać z ubezpieczenia w KRUS na wniosek?
Z dobrowolnego ubezpieczenia KRUS mogą skorzystać osoby, które nie podlegają ubezpieczeniu z mocy ustawy (czyli nie są objęte nim obowiązkowo), ale nadal prowadzą działalność rolniczą lub są z nią związane jako domownicy bądź małżonkowie rolników. Warunkiem skorzystania z tej formy ubezpieczenia jest to, że dana osoba:
- prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie o powierzchni do 1 ha przeliczeniowego lub posiada grunty zalesione,
- nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu, np. w ZUS,
- nie posiada prawa do emerytury, renty ani innych świadczeń społecznych.
W efekcie wiele osób, które z różnych przyczyn nie są objęte obowiązkowym ubezpieczeniem, może nadal pozostać w systemie KRUS – już na podstawie własnego wniosku.
Zakres dobrowolnego ubezpieczenia. Co obejmuje?
Osoba zgłaszająca się do ubezpieczenia może wybrać jego zakres:
- Pełen zakres ubezpieczenia – ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe.
- Ograniczony zakres ubezpieczenia – obejmuje jedynie część dotyczącą wypadków, choroby i macierzyństwa, bez składek emerytalno-rentowych.
Co ważne, nie ma możliwości ubezpieczenia się wyłącznie emerytalno-rentowo. Osoby chcące w przyszłości skorzystać z emerytury rolniczej muszą wybrać pełen zakres ubezpieczenia.
Ile wynosi składka w KRUS na wniosek?
Wysokość składki zależy od wybranego zakresu ubezpieczenia. W 2025 roku, w I kwartale, obowiązują następujące stawki:
| Rodzaj ubezpieczenia | Składka miesięczna | Składka kwartalna |
| Wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie | 78,00 zł | 234,00 zł |
| Emerytalno-rentowe (podstawowa) | 160,00 zł | 480,00 zł |
| RAZEM – pełen zakres ubezpieczenia | 238,00 zł | 714,00 zł |
| Ubezpieczenie w zakresie ograniczonym | 26,00 zł | 78,00 zł |
W przypadku gospodarstw o powierzchni powyżej 50 ha, do składki emerytalno-rentowej doliczana jest dodatkowa opłata – rosnąca wraz z wielkością areału. Dla gospodarstw powyżej 300 ha składka kwartalna może wynosić nawet 769 zł.
Dla większości osób zgłaszających się do KRUS na wniosek obowiązują jednak stawki przedstawione w powyższej tabeli.
Ubezpieczenie w KRUS na wniosek a emerytura
Jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się do dobrowolnego ubezpieczenia w KRUS jest chęć uzyskania emerytury w przyszłości. Warto jednak wiedzieć, że sama obecność w systemie to za mało – trzeba spełnić określone warunki.
Jeśli rolnik chce uzyskać prawo do emerytury rolniczej z KRUS, musi:
- być objęty ubezpieczeniem emerytalno-rentowym (czyli wybrać pełny zakres),
- regularnie opłacać składki przez co najmniej 25 lat (czyli 100 kwartałów),
- nie mieć prawa do emerytury lub renty z ZUS ani innego systemu.
Wniosek złożony do KRUS to forma zabezpieczenia na przyszłość, ale tylko przy konsekwentnym uczestnictwie w systemie i terminowym opłacaniu składek.
Co zawiera wniosek o dobrowolne ubezpieczenie do KRUS?
Dokument powinien zawierać:
- imię, nazwisko, numer PESEL osoby zgłaszającej się do ubezpieczenia,
- dane gospodarstwa rolnego (w tym powierzchnię w hektarach przeliczeniowych),
- zakres ubezpieczenia (pełny lub ograniczony),
- datę, od której ubezpieczenie ma obowiązywać (nie może być wcześniejsza niż dzień złożenia wniosku),
- oświadczenie o niepodleganiu innemu ubezpieczeniu społecznemu,
- podpis ubezpieczonego.
Wniosek da się złożyć w każdej chwili. Nie obowiązują ścisłe terminy. Należy jednak mieć na uwadze, że ubezpieczenie zaczyna obowiązywać nie wcześniej niż od dnia złożenia wniosku.
Gdzie znajdują się wzory formularzy do dobrowolnego ubezpieczenia KRUS?
Rząd udostępnia wzory niezbędnych formularzy na oficjalnej stronie internetowej. Można je pobrać, wypełnić i złożyć osobiście w najbliższej placówce KRUS, online lub przesłać pocztą.
Wzory wymaganych formularzy oraz aktualne informacje dotyczące zasad ubezpieczenia można znaleźć na stronie rządowej gov.pl, w zakładce „Usługi dla rolnika”.
Dobrowolne ubezpieczenie w KRUS, czyli zabezpieczenie na przyszłość
Dobrowolne ubezpieczenie w KRUS to istotne wsparcie dla osób, które nie spełniają warunków do objęcia ubezpieczeniem obowiązkowym, ale chcą zabezpieczyć swoją przyszłość. Wysokość składki zależy od wybranego zakresu – pełnego lub ograniczonego. Tylko pełny zakres pozwala jednak ubiegać się w przyszłości o emeryturę rolniczą.
Aby uzyskać to świadczenie, trzeba pamiętać o regularnym opłacaniu składek przez minimum 25 lat. Wniosek o dobrowolne ubezpieczenie można złożyć w każdej chwili. Wzory dokumentów dostępne są na stronie internetowej KRUS – warto właśnie tam rozpocząć cały proces.
BIBLIOGRAFIA:
- https://www.gov.pl/web/krus/formularze-dotyczace-ubezpieczenia-spolecznego-rolnikow [dostęp: 08.04.2025]
- https://www.gov.pl/web/krus [dostęp: 08.04.2025]
- https://www.gov.pl/web/krus/wysokosc-skladek-na-ubezpieczenie-spoleczne-rolnikow [dostęp: 08.04.2025]